Zelf wecken - inmaken met water volgens de basisregels

Jaren geleden erfde ik een, toen al oud, Weck-boekje. Daarin stonden de basisregels voor het wecken van groenten, fruit en andere producten. Al snel werd duidelijk: wecken is een precies werkje, maar als je het eenmaal onder de knie hebt, went het snel en wordt het een heerlijke gewoonte.

Deze Amerikaanse poster geeft een beetje weer hoe ik me voel met mijn geweckte groenten, fruit, jam en pastasauzen.

Of ik nu groenten uit je eigen moestuin gebruik of verse producten op de markt koop, het resultaat is hetzelfde: een goed gevulde voorraadkast vol zelfgemaakte, gezonde en houdbare maaltijden. Je bespaart tijd, verspilt minder en hoeft bij honger of onverwacht bezoek niet eens de deur uit.

Zelf wecken is duurzaam, leuk én praktisch

Het vergt even wat aandacht, maar levert je een voorraadkast op waar je trots op kunt zijn, vol pure ingrediënten en zonder onnodige toevoegingen.

De voordelen van wecken

• zelf bepalen wat er in je eten zit

• minder voedselverspilling

• altijd iets lekkers op voorraad

• geen koelkast of vriezer nodig

• duurzaam en budgetvriendelijk

Wat is water bath canning?

Bij water bath canning of wecken, oftewel inmaken in een heetwaterbad, worden gevulde potten verhit in een ketel met kokend water. Deze methode is ideaal voor zuur voedsel, zoals fruit, tomaten of chutneys. Je gebruikt hiervoor speciale Weck-potten, of oude jampotjes met een deksel waarin een randje zit van rubber. Deze potten trekken vacuüm en zo voorkoom je bederf.

Veilig wecken: een paar basisregels

Wecken is veilig, mits je de juiste stappen volgt:

• Zorg dat alle potten en deksels goed schoon en gesteriliseerd zijn.

• Gebruik recepten die geschikt zijn voor water bath canning.

• Zorg voor voldoende zuurgraad bij groente of fruit.

• Houd je aan de aanbevolen kook- en inweektijden.

• Bewaar je potten op een koele, donkere plek.

Suiker, zoetstof e.d. toevoegen aan wecken

Als u suiker of zoetstof toevoegt doe dat dan altijd in de vorm van een suikeroplossing. Kook hiervoor de aangegeven hoeveel suiker of zoetstof in wat koud water en maak dit warm zodat de massa omhoog komt, doe dit twee keer. Dit voorkomt schimmelvorming.

Hoe kan ik schoon werken met wecken

Het is heel belangrijk om schoon te werken, dus zorg voor een schone werkplek en schone handen.

Controleer je potten, flessen en deksels voordat je gaat wecken

• Potten, flessen en deksels moet je voor gebruik controleren op beschadigingen.

• Is er een beschadiging of roestvorming? Dan kan de pot niet vacuüm trekken en kunt u deze niet meer gebruiken voor inmaken.

• Controleer weckringen voordat je ze gaat steriliseren.

• Controleer je thermometer als je een inmaakketel hebt die je op het vuur verwarmt. Zet een pan water op en laat deze koken, de thermometer moet dan in elk geval 90°C aangeven.

Steriliseren

Steriliseer potten, flessen, deksel en ringen kort voordat u gaat wecken.

👉 Geef bacteriën geen kans! Maak je potten, flessen en deksels brandschoon door ze te steriliseren. Zo doe je dat makkelijk zelf!

Hoe voorkom ik dat weckglazen breken?

Zet de potten en flessen op een natte en warme doek, zodat ze niet barsten.

Hoe sluit ik een weckpot goed af?

Zorg dat je schoon werkt. Maak de randen van de potten goed schoon en leg je de ring op het deksel. Let erop dat deze mooi plat op de ring ligt. Leg de deksel met de ring op de pot en controleer of de ring nog steeds mooi om de deksel zit.

Sluit de pot met de klemmen en controleer nogmaals of de ring niet is verschoven.

Schoonmaken randen van potten en flessen

Maak de randen van de potten of flessen schoon met een schoon doekje met wat azijn.

Klemmen voor weckpotten

De kleine roestvrij stalen weck-klemmen zorgen ervoor dat de inhoud van de pot niet naar buiten wordt geduwd. Je duwt de klemmen er een voeding op. Zorg ervoor dat ze niet tussen de deksel, pot en ring komen.

Je verdeeld 2 klemmen op de pot en zet ze een voor een vast. Zet de klemmen tegenover elkaar vast, zodat er nog een pot op kan staan.

Hoe vul je een inmaakketel?

Als alle potten in de inmaakketel staan, vul je de ketel tot ¾ van de hoogste pot.

Dus de pot die het hoogst staat, moet voor ¾ onder water staan. De potten daaronder lopen niet vol met water omdat ze van klemmen zijn voorzien.

Kan ik weckpotten op elkaar zetten?

Maak je kleine potten in dan kun je deze ook stapelen in je inmaakketel. Hiervoor zijn special rekjes verkrijgbaar. Ikzelf heb een rond roestvrij stalen magnetronrekje en dat doet het werk ook goed. Het is niet erg als potten de randen van de inmaakketel raken, maar zet de potten niet strak tegen elkaar aan in de ketel. Zorg voor genoeg ruimte.

Temperatuur van de inmaakketel en potten

Hang een (digitale) thermometer in de inmaakketel.

Pas de temperatuur van het water dat in de gaat ketel aan en zorg dat het water dezelfde temperatuur heeft de temperatuur van de potten.  Het gaat hierbij om de temperatuur van de inhoud van de potten.

• Potten met een warme inhoud: altijd in warm water in de ketel.

• Potten met een koude inhoud: zet je in een ketel met koud water.

Dus heb je het gerecht net gekookt dan moet het water ook die temperatuur hebben. Heb je een koude inhoud in de glazen gedaan, dan doe je koud water in de ketel. Alles moet in dit geval langer verhitten om bacteriën, schimmels en gisten te doden.

Gebruik van de thermometer bij het wecken

De duur waarop de inhoud wordt verhit is heel belangrijk.

Of je nou werkt met een gewone inmaakketel die je op het vuur zet of je moet de temperatuur goed in de gaten houden. Zorg bij een gewone inmaakketel dat de thermometer goed in het gat van de deksel past en diep genoeg in het water staat. Dan pas heb je de juiste temperatuur om in te maken.

Bij een automatische inmaakketel is dat niet nodig, deze ketel heeft een ingebouwde thermometer.

Wat is de inmaaktijd?

De inmaaktijd gaat pas in als je thermometer de juiste temperatuur aangeeft. Dan pas start je de klok. Het is belangrijk de inmaaktijden die bij de recepten staan vermeld aan te houden.

Als de inmaaktijd is afgelopen, haal je de potten uit de inmaakketel. Laat ze niet afkoelen in het water, want dan kookt d inhoud door en kan de inhoud minder lekker smaken.

• Zet de potten altijd op een warme, natte doek.

• Laat de klemmen om de potten zitten.

• Leg droge theedoeken over de potten, zodat ze niet in de tocht staan.

• Pas de volgende dag als de potten helemaal zijn afgekoeld haal je de klemmen van de potten.

• Controleer je de potten of ze goed dicht zitten en zet je ze weg.

Controleer je potten regelmatig, na een paar weken maar ook als ze al een tijdje in je voorraad kast staan. Wijst het lipje naar beneden dan zit de pot zeker goed dicht.

Hoe berg ik mijn weckpotten op?

De potten met ingemaakt inhoud mogen niet aan zonlicht worden blootgesteld. Zorg dus voor een donkere, vorstvrije ruimte. Ingemaakte glazen hoeven niet in de kelder te worden gezet, ook in een kast of ruimte met kamertemperatuur blijven de potten goed.

Hoe maak ik weckpotten open?

Als je een pot met inhoud wit openen, dan trek je het lipje van de ring rustig naar buiten en de deksel maakt zich met een sissend geluid los van de pot. Het sissende geluid komt omdat er lucht ontsnapt uit de pot. Een goed teken, je pot was al die tijd vacuüm getrokken.

👉 Open de pot nooit met een scherp voorwerp. Als het lipje is afgescheurd gebruik van een weckopener.

👉 Doe de test: ruik, kijk en proef!

Altijd handig!

• Een wecktang zodat u de potten veilig in en uit de ketel kunt tillen.

• Een vultrechter zodat de inhoud direct in de pot of fles komt. Daarmee voorkomt u dat de inhoud op de rand van de pot of fles lekt.

• Een weckopener voor potten die niet op de gebruikelijke manier open willen.

TIP! Tover je beschadigde potten en flessen om tot mooie voorraadpotten. Markeer de pot aan de onderkant met een watervaste stift.

👉 Meer tips over wecken, fermenteren en drogen?

Ga dan naar Conserveren.