Wortelen - veelzijdig, gezond & calorie arm

De wortel (Daucus carota); wie kent ze niet de lekker zoete oranje worteltjes?

Van oorsprong zijn niet alle wortelen oranje. Er is een oorspronkelijke variatie aan kleuren van wit tot donker paars. Maar vaak werd er voor een oranje worteltje gekozen omdat deze opviel.

Ze wisten toen nog niet dat er in een oranje wortel extra veel betà-caroteen zit.

Een veelzijdige groente, barstensvol vitamines, mineralen, antioxidanten en vezels.

Dus zet je tuin lekker vol met wortelen!

Historie van de oranje wortel

En er was eens een oranje koningshuis....

In de 16e eeuw vocht Nederland tegen Spanje en de opdrachtgever aan Nederlandse zijde was Willem van Oranje. Zijn zoon Frederik Hendrik bedacht toen een geweldige oranje gezinde actie: Nederland ging alleen nog maar oranje wortelen serveren tijdens de grote diners. De Nederlandse boeren kregen de uitdaging om oranje wortelen te kweken en dat lukte. Het werd de gewoonste zaak van de wereld dat onze voorouders ook oranje wortelen gingen eten.

In deze tijd, van Terug naar de Basis, is de vraag naar de veel kleurige wortelen weer groter.

Werkzame stoffen in wortelen

• vitamine A

• vitamine B1

• vitamine B2

• vitamine B6

• vitamine C

• bètocaroteen

• calcium

• kalium

• vezels

• antioxidanten

Is wortelloof gezond?

Zeker, vooral als je de wortelen vers uit je moestuin haalt. Ook wortelloof is heel goed voor je want het is rijk aan:

• vitamine C

• vitamine K

• calium

• kalcium

• ijzer

• eiwit

Wanneer kan ik wortelen zaaien?

• Zomerwortelen zaai je van maart tot juli.

• Winterwortelen zaai je van half april tot half juni.

Welke soorten wortelen zijn er?

Een aantal verschillende wortelen die veel worden gezaaid zijn:

• was- of bospeen

• nantes

• winterpeen

• parijse peen/broei

Hoe moet ik worteltjes zaaien?

Wortelen zaai je direct in de volle grond en het liefst op een zonnig stukje en liefst 6-8 uur zonlicht per dag.

• Maak de grond goed los, zodat de wortel kan uitgroeien tot een lange wortel.

• Voeg een beetje compost door de bovenste laag van de grond.

• Een winterwortel heeft graag nog een schepje mest erbij.

• Zaai de wortelzaadjes in een dun laagje of rijtje of netjes steeds zaadjes in een kuiltje van 1 cm diep.

• Dek de zaadjes af met een dun laagje grond.

• Besproei ze nog even met wat water.

Je kunt de wortelen zaaien op ruggen, waardoor je extra lange wortelen krijgt. Wortelen worden 15 tot 20 cm lang.

Na zo’n 10 dagen zie je de eerste groene puntjes van het blad van de zomerwortel uit de grond komen. Bij de winterwortel duurt dat iets langer.

Hoe dun ik wortelplantjes uit?

Als je worteltjes te dicht op elkaar staan, moet je ze uitdunnen.

• Haal de kleinste wortelplantjes uit de grond en laat de mooiste plantjes staan. Zo hebben ze voldoende ruimte om grote wortelen te worden.

• De kleine wortelplantjes zijn moeilijk te herplanten vanwege de kwetsbare worteluiteinden.  

• Gooi jonge wortelplantjes niet weg, maar geef ze aan de kippen, ze zijn er blij mee.

Waarom dek je wortelzaad af met een laagje stro?

Vogels ruiken dat er zaadjes in de grond zijn gezaaid. Dus hier een aantal handige tips om zaadjes af te dekken, zodat de vogels er niet bij kunnen:

1. Stro

   Dek de zaadjes af met wat stro, dek je de zaadjes ook af tegen verdamping van het water.

2. Vliesdoek

   Leg een vliesdoek losjes over plek war je hebt gezaaid.

3. Plank

   Je kunt de eerste week ook een plank over de zaadjes leggen. Dan kiemen ze onder de plant en zijn ze minder aantrekkelijke voor vogels.

Wanneer zijn mijn wortelen klaar voor de oogst?

• Zomerwortel

Meestal kun je de zomerwortelen 9 tot 10 weken na het zaaien oogsten. Maar dat is afhankelijk van het weer. De bovenkant van de wortelen moeten minimaal 1 cm doorsnee hebben. Écht de lekkerste wortelen zijn de dunne zomerwortelen!

• Winterwortel

De winterwortelen kun je oogsten van eind oktober tot eind december.

Meer weten over gezonde groenten?

Wat dacht je van de brandnetel of de aardpeer?

👉 De kleine lettertjes bij het gebruik van kruiden, helende planten, zalven, tincturen en adviezen

De werking van kruiden en helende planten kan krachtig zijn en invloed hebben op het lichaam, vooral in combinatie met medicijnen of bij bepaalde medische omstandigheden of overgevoeligheden. Dat geldt natuurlijk ook voor reguliere medicijnen, maar verdiep je even in de kracht van het middel. Want soms kunnen ze elkaar flink tegenwerken. Daarom adviseren wij: neem je verantwoording en raadpleeg altijd eerst een arts of gezondheidsprofessional bij zwangerschap, borstvoeding, medicijngebruik, allergieën, overgevoeligheden en chronische aandoeningen. En volg altijd de aanbevolen dosering.